نکات و معیارهای کلیدی در طراحی دیتاسنتر شامل رعایت استانداردهایی می شود که می توانند هزینهها را در زمان ساخت یا نوسازی مرکز داده کاهش دهند؛ زیرا بسیاری از مشکلات در زمان بهرهبرداری به وجود می آیند. در طراحی دیتاسنتر و اتاق سرور عواملی نظیر نوع معماری، دما، رطوبت، روشنایی، کف اتاق، سیستم برق، سیستم اعلام و اطفاء حریق و غیره در نظر گرفته می شود که همگی باید دارای استانداردهای لازم جهت ساخت یک دیتاسنتر با کارایی بالا باشند.
رعایت نکات کلیدی در طراحی دیتاسنتر به افزایش کارایی و پایداری مرکز داده کمک کرده و از بروز مشکلات پرهزینه در آینده جلوگیری خواهد کرد. باید بدانید که مواردی حیاتی از جمله انتخاب تجهیزات مناسب، توجه به استانداردهای برق و تهویه، و طراحی اصولی معماری بسیار مهم می باشند. علاوه بر این مدیریت دما و رطوبت، امنیت فیزیکی و سیستم های اعلام و اطفاء حریق نیز از دیگر موارد اساسی در این زمینه محسوب می شوند. همه این موارد در کنار هم تضمین کننده این هستند که دیتاسنتر بتواند بار عملیاتی بالای سازمان را به شکل بهینه ای مدیریت کند. ما در این مقاله از تک دیتا قصد داریم مهم ترین نکات و معیارهای طراحی دیتاسنتر را بررسی کنیم.
معیارها و ملاحظات اصلی در طراحی دیتاسنتر
طراحی یک مرکز داده نیازمند توجه هم زمان به مسائل امنیتی، ساختاری و عملیاتی ld می باشد. رعایت استانداردهای مناسب در انتخاب موقعیت، دسترسی و انعطاف پذیری تجهیزات، تاثیر مستقیم بر پایداری و عملکرد مرکز داده دارد. در ادامه می خواهیم مهم ترین نکات و معیارهای کلیدی در طراحی دیتاسنتر را به تفکیک با یکدیگر بررسی کنیم:
1- عناصر طبیعی مداخله کننده در امنیت مرکز داده
زلزله، آلودگی هوا، سیلاب، خطرات امنیتی، تداخل الکترومغناطیسی و مواد خطرناک
2- فضای کافی جهت تجهیزات پشتیبانی مرکز داده
وجود فضای کافی برای ژنراتورها، مخازن سوخت، سیستمهای سرمایشی و کلیه تجهیزات برقی
3- عدم دسترسی عمومی به تجهیزات پشتیبان مرکز داده
ایجاد امنیت به جهت عدم دسترسی عمومی به فضای تجهیزات پشتیبان مرکز داده
4-موقعیت مرکز داده نسبت به سطح زمین
هنگام بررسی در صورت انتخاب محل مرکز داده پائین تر از سطح زمین مسائل مربوط به نفوذ آب، سیستمهای زهکشی اطراف سایت، سیستمهای تشخیص نفوذ آب، سیستمهای تخلیه آب و تبخیرات دورن زمین و سیل بند
5-موقعیت مرکز داده در طبقات فوقانی
هنگام بررسی در صورت انتخاب محل در طبقات فوقانی نیروهای جانبی بهعنوانمثال طوفان، باد، لرزه و غیره می تواند موجب بی ثباتی ساختاری شود و مطالعات بارگذاری کف صورت گیرد.
6-سطح اطمینان سازه مرکز داده
سطح قابلیت اطمینان موردنیاز نقش مهمی در طراحی مرکز داده دارد که متناسب باردههای مختلف متغیر است ولیکن در واحد معماری مطالعات تهدیدهای حریق، تهدید بارهای جانبی، ایمنی ساکنین ساختمان و دوام آن در بحران الزامی است.
7-دسترسی کاربران به فضاهای مرکز داده
از نکات و معیارهای کلیدی در طراحی دیتاسنتر، داشتن امکانات جهت مدیریت دسترسی افراد به فضاهای مختلف همانند سیستم کنترل دسترسی، نظارت تصویری و امکانات دیگر الزامی است.
8-انعطاف پذیری
متناسب با طول عمر در نظر گرفته شده برای مرکز داده امکانات لازم جهت تغییرات و یا افزایش تجهیزات در فضای مناسب تأمین شده است.
9-محل مرکز داده در داخل ساختمان
محل قراگیری مرکز داده باید به گونهای باشد کمترین فاصله را از منابع الکتریکی داشته باشد تا طول کابل برق کاهش یابد.
10-محل اتاق کامپیوتر
محل قرارگیری اتاق کامپیوتر باید در سطحی باشد که قابلیتهای سازهای برای پشتیبانی از تجهیزات را داشته باشد (ازنظر مهندسی سازه).
11-نوع ساختمان
ساختمان مرکز داده متناسب با نوع ساره آنکه بتنی یا فولادی باشد لازم است حداقل جزو گروهای 1، 2 و 3 مقررات ملی ساختمان ایران باشد.
12-نمای بیرونی ساختمان
نمای بیرونی ساختمانها باید غیرقابل اشتعال و از جنس مواد بادوام باشند و در برابر شرایط آب و هوایی متناسب با طول عمر مورد نظر از تأسیسات مقاوم ساخته شده باشند.
13-ارتفاع مجاز مرکز داده
نکات و معیارهای کلیدی در طراحی دیتاسنتر ایجاب می کند که حداقل ارتفاع کف تا سقف تمام شده مرکز داده 3 متر است یا کف سازهای تا زیر پائین ترین تأسیسات در سقف سازهای حداقل 4.5 متر باشد
14-ساختمانهای چند منظوره
در صورتی که یک مرکز داده در یک ساختمان چند منظوره قرار دارد، مرکز دادهها باید به دور از خطرات و نقاط دسترسی متقابل با سایر کاربران باشد همچنین کلیه تأسیسات مکانیکی و الکتریکی ساختمان از خارج مرکز داده عبور داده شود و بالعکس
15-عملیات 24 در 7
در مرکز داده با خدمات رسانی دائم باید امنیت کارکنان درون دیتاسنتر و امنیت محلهای ورود و خروج تأمین گردد. و کارمندان و تأسیسات با بهره گیری از دیوارها و امکانات غیرقابل نفوذ در امنیت بالایی قرار داشته باشند و در مواردی (مرکز فرماندهی ،ایستگاههای نگهبانی) در برابر گلوله مقاوم باشند.
16-کنترل دما و رطوبت
اتاق کامپیوتر باید به گونهای باشد که دما و رطوبت با حداقل مصرف انرژی حفظ شود.
17-تجهیزات
اتاق کامپیوتر باید با مواد جدید و بادوام، باکیفیت برتر، طراحی و ساخته شود.
18-مسیرهای دسترسی عمومی
تمام ورودیهای مرکز داده باید ایمن باشند و دسترسی به بخشهای مختلف مستقل از یکدیگر طراحی شوند.
19-دسترسی به مرکز داده
جهت دسترسی به مرکز داده ارتباط تصویری و صوتی مستقیمی بین مرکز کنترل مرکز داده و ایستگاه نگهبانی ساختمان جهت تردد برقرار باشد.
20-دسترسی از طریق سطح شیب دار
داشتن رمپ حداکثر 8 درجه برای انتقال تجهیزات بدون بار و 4.8 درجه برای انتقال تجهیزات با بار با عرض مفید 90 سانتی متر بدون مانع و داشتن نرده بر روی رمپ
21-مسیر دسترسی تجهیزات
نکات و معیارهای کلیدی در طراحی دیتاسنتر باید به گونه ای باشد که مسیر انتقال تجهیزات امکان انتقال تجهیزات با طول 3 متر عمق 1.2 متر و ارتفاع 2.4 یا وزن 3400 کیلوگرم ممکن باشد.
22-آسانسور
آسانسور انتقال تجهیزات مرکز داده حداقل دارای درب به ارتفاع 2.4 متر عرض 1.2 متر و عمق کابین 1.5 متر جهت تجمل وزن 1500 کیلو گرم باشد.
23-دسترسی به اتاق کامپیوتر
هرگونه دسترسی عوامل مخابرات به اتاق کامپیوتر ممنوع است مگر اینکه اتاق مخابرات بخشی از اتاق کامپیوتر باشد یا پورتهای مخابراتی مرتبط در اتاق کامپیوتر قرار داشته باشند.
24-دسترسی شرکتها
سیستم کنترل تردد به کارکنان مرکز داده امکان می دهد که مدیریت تردد کارکنان شرکتها را کنترل و ثبت نمایند.
25-دسترسی به خدمات تجهیزات پشتیبانی
تا آنجا که ممکن است تجهیزاتی که در پشتیبانی نیاز به سرویس دهی دارند باید در محیط مرکز دادهها خدمات ارائه شود.
26-جزئیات طراحی ورودی
جهت ورود به مرکز داده یک لابی یا راهرو کنترل شده به عنوان ورودی اصلی در نظر گرفته شود.
27-ورودی تجهیزات به مرکز داده
ورودی تجهیزات به مرکز داده باید نزدیک به انبار جهت آماده سازی و بسته بندی باشد.
28-مرکز فرماندهی
اگر مرکز فرمان در مرکز داده قرار داشته باشد، باید نزدیک ورودی اصلی اتاق کامپیوتر باشد.
29-اتاق چاپگر
برای مراکزی که نیاز به چاپ دارند اتاق چاپگر باید دارای سیستم فیلتراسیون در هوای برگشتی باشد.
30-اتاق ذخیرهسازی رسانهها
یکی از نکات و معیارهای کلیدی در طراحی دیتاسنتر شامل حفاظت از دادهها می شود به گونه ای که اگر مرکز داده فاقد محل ذخیره سازی خارج از سایت است امکانات لازم برای نگهداری رسانه های ذخیرهسازی در اتاق مستقل و جداگانه را لازم دارد و درصورت انتقال به محل دیگر استفاده از محفظه مناسب با ضریب تحمل 2 ساعت حریق الزامی است.
31-سرویس بهداشتی و اتاق استراحت
تأمین سرویس بهداشتی و اتاق استراحت با دسترسی سهل و آسان در منطقه امن مرکز داده جهت کارکنان در قسمت اداری الزامی است.
32-اتاق کامپیوتر
اتاق رایانه باید به گونهای طراحی شود که فضای کافی برای تجهیزات فعلی، آینده، تجدید فناوری، گردش کارکنان و تجهیزات پشتیبانی فراهم شود.
33-اتاقهای ورودی مخابرات
نکات و معیارهای کلیدی در طراحی دیتاسنتر این الزام را ایجاد می کند که اتاق ورودی مخابرات مستقل از اتاق کامپیوتر و بدون عبور از آن احداث گردد.
34-فضای تجهیزات مکانیکی
داخل و خارج مرکز داده فضاهای مناسب و مورد نیاز تجهیزات مکانیکی به طور مستقل تعبیه گردد تا تعمیرات و نگهداری ممکن باشد.
35-اتاق برق و اتاق UPS
تأمین اتاق جداگانه برای قرارگیری تجهیزات الکتریکی مرتبط با مرکز داده، ازجمله تابلوهای ورودی و خروجی و سیستمهای UPS در نزدیکی اتاق برق اصلی ساختمان الزامی است.
36-اتاق باتری
اتاق باتری با باتریهای حاوی الکترولیت مایع باید دارای سیستمهای مهار و خروج الکترولیتی باشند.
37-محل اتاق باطری
اتاق باطری اختصاصی باید در مجاورت اتاق UPS و در سطح مناسب با حداکثر تحمل بار محاسبه شده باشد.
38-اتاق اطفای حریق
فضای لازم برای قرار دادن مخازن اطفای حریق فراهم شود.
39-فضای حرکت
حداقل فضای مورد نیاز جهت حرکت و گردش در مرکز داده 1.2 متر عرض است.
40-اتاق نگهداری تجهیزات
برای جلوگیری از انتقال آلایندهها به اتاق کامپیوتر، اتاقی مجزا با امکانات محافظت در برابر حریق و فیلتراسیون هوای اتاق در مجاورت ورودی وجود داشته باشد.
41-اتاق تعمیرات
نکات و معیارهای کلیدی در طراحی دیتاسنتر این است که یک اتاق تعمیر تجهیزات با امکانات ارتباطی و تأسیسات مناسب و با دسترسی به اتاق کامپیوتر فراهم شود.
42-ملاحظات ساختو ساز
کلیه منافذ و بازشوهای خارجی مرکز داده باید مسدود و با عایق کاری مناسب پوشش داده شود.
43-دال کف مرکز داده
دال کف مرکز داده باید عایق بندی رطوبتی بوده و جهت جلوگیری از انتشار گرد و غبار از مواد مناسب پوششی مانند اپوکسی استفاده شود و حداقل ضخامت بتن آن 10 سانتی متر و محاسبات بارگذاری آن حداقل بار زنده کف 732 کیلوگرم بر مترمربع باشد، همچنین رعایت الزامات مقررات ملی ساختمان الزامی است.
44-دال کف اتاق کامپیوتر
برای قرار دادن تجهیزات اولیه با چگالی بالا حداقل بارزنده کف 1221 کیلو گرم بر متر مربع است.
45-سازه دیوار اتاق کامپیوتر
دیوارهای پیرامونی اتاق کامپیوتر باید به صورت دال بدون منافذ انتقال حریق و با حداقل تحمل 1 ساعت حریق اجرا شود.
46-سازه دیوارهای پوششی اتاق کامپیوتر
نکات و معیارهای کلیدی در طراحی دیتاسنتر شامل رعایت استانداردهای سازهای و ایمنی جهت قسمت های مختلف مرکز داده می باشد. دیوارهای پوششی اتاق کامپیوتر باید با دیوارهای جانبی یکپارچه و بدون منفذ انتقال حریق و فاقد هر گونه ماده شیمیایی مشتعل شونده باشد، همچنین حداقل یک ساعت تحمل حریق را داشته باشد و حداقل عمق دیوارهای پوششی 14 سانتی متر است.
47-پارتیشنهای اداری
پارتیشن های اداری داخل مرکز داده یا اتاق کامپیوتر می تواند از روی کف کاذب تا سقف کاذب اجرا شود لازم است جهت استحکام پارتیشنها از مهاربندهای مناسب استفاده شود.
48-دربها
دربهای مرکز داده فلزی با روکش مناسب مقاوم در برابر حریق با ضخامت حداقل 45 میلی متر به ابعاد حداقل 2.4 متر ارتفاع و عرض 1.1 متر بازشو است و فاقد آستانه باشد.
49-روکش دربها
روکش دربها باید مقاوم در برابر حریق باشد.
50-سازه مقاوم در برابر حریق
دیوارهای میانی و طبقات بالا و پائین مرکز داده حداقل باید تحمل 1 ساعت حریق را داشته باشد و امکان نفوذ به فضاهای دیگر نباشد.
51-کنترل دسترسی
برای تردد در مرکز داده در ورودی تمامی درب ها داشتن سیستم کنترل دسترسی با مدیریت چند لایه الزامی است.
52-ذرات معلق در هوا
ذرات معلق در هوا به دو دسته رسانا و نارسانا تقسیم شده و در مرکز داده تمهیدات لازم جهت به صفر رساندن آنها دیده شده باشد.
53-روکش فلزات
کلیه سطوح فلزی استفاده شده در مرکز داده لازم است دارای روکش پوششی با آبکاری گرم یا رنگ الکترو استاتیک باشد.
54-کف کاذب
حداقل ارتفاع کف کاذب باید 45 سانتی متر باشد و کف تایل ها آنتی استاتیک بوده و توان تحمل بار متمرکز 1221 کیلوگرم بر متر مربع را داشته باشد.
55-سقف
حداقل فضای بین کف و سقف 3 متر است و در جالی که از سقف کاذب استفاده شده است زیر ساخت آن باید تحمل بار حداقل بار نقطهای 60 کیلو گرم را داشته باشد.
56-بادبند
مرکز دادههایی که در محل های لرزه خیز و پرتنش ساخته شدهاند کلیه تجهیزات آن باید توسط ابزار مناسب مهار شده باشند.
57-بام مرکز داده
در انتها باید ذکر کنیم که نکات و معیارهای کلیدی در طراحی دیتاسنتر باید بام مرکز داده عایق بوده و دارای سیستم تخلیه آب باشد تا رطوبت به داخل نفوذ نکند.
